Pamięć długoterminowa (trwałą, wtórna), z ang. long-term memory, LTM, to ogromny trwały magazyn śladów pamięciowych o nieograniczonej pojemności i czasie jego przechowania. Pamięć długoterminowa jest podzielona ze względu na sposób kodowania, zapamiętania, rodzaj materiału, itp. Najczęściej proponuje się podział pamięci długoterminowej na:
- pamięć deklaratywna, która dzieli się na:
- pamięć semantyczną
- pamięć epizodyczną (zawierającą pamięć autobiograficzną)
- pamięć niedekleratywną, która dzieli się na:
- pamięć proceduralną
- habituacje
- warunkowanie
- torowanie
Pamięć deklaratywna (pamięć jawna, pamięć świadoma) określa poziom naszej wiedzy. Informacje zapisane w pamięci deklaratywnej zapisane są w taki sposób, że nie można ich zapomnieć i z łatwością można je wydobyć np. nasze imię i nazwisko. Pamięć deklaratywna charakteryzuje się następującymi cechami:
- wydobycie informacji zazwyczaj jest bardzo łatwe i szybkie, względnie nie zależy od kontekstu, np. w każdej chwili mogę przypomnieć sobie jak wyglądają moi rodzice i mogę ich opisać. Tylko niektórych przypadkach wydobycie informacji może wymagać czasu i wysiłku.
- przechowuje informacje, na które można odpowiedzieć: ?wiem, że??. Np. ?Kot jest zwierzęciem?, ?Wczoraj spotkałam się z koleżanką?.
- przechowuje informacje abstrakcyjne, np. ?Mój samochód jest niebieski. Samochód to pojazd?.
- składa się z pamięci epizodycznej i semantycznej.
Pamięć semantyczna dotyczy języka i procesu kojarzenia faktów. Za pomocą skojarzeń mózg łączy w grupy informacje o podobnym charakterze, grupuje je tworząc różne zbiory, kategorie informacji, którym nadaje etykietki. Etykiety te nie zawsze wyrażone były wyrazami (pojęciami), ale wraz z rozwojem języka mówionego słowo stało się kluczem w pamięci semantycznej. Nie istnieją żadne reguły grupowania informacji, ten proces jest zmienny. Pamięć semantyczna obejmuje naszą ogólną wiedzę o świecie np. o tym jak wygląda kot.
Pamięć epizodyczna (pamięć zdarzeń) rejestruje i pomaga odtworzyć wydarzenia, epizody (ślady pamięciowe) z przeszłości. Wydarzenia te są określone w czasie i przestrzeni oraz zachowują wzajemne relacje między epizodami. Np. Pamiętam swoją maturę. Pamiętam wczorajszy obiad. Pamiętam moje pierwsze spotkanie z mężem.
Pamięć epizodyczna charakteryzuję się następującymi cechami:
- odpowiada za poczucie naszej indywidualności, tożsamości potwierdzoną ciągiem zdarzeń z przeszłości;
- przechowane informacje łatwo możemy określić w czasie, np. Uczyłam się pisać gdy miałam ok. 5 lat; Maturę zadawał mając 19 lat.
- czasami wydobycie zdarzeń z pamięci epizodycznej wymaga czasu i wysiłku;
- wydobycie informacji wymaga osobistej refleksji, ma charakter w pełni świadomy i dowolny;
- przechowuje informację językowe i abstrakcyjne;
Opis pamięci niedeklaratywnej znajdzie się w następnym wpisie.
Ostatnie komentarze