Kreatywność - Jak działa kreatywny umysł?

Jak działa kreatywny umysł?Mózg jest podzielony na dwie półkule, lewą i prawą. Myśląc, korzysta ze schematów i tworzy nowe. Lewa półkula jest odpo­wiedzialna przede wszystkim za mowę i liczby, jej główne zadanie to lo­giczne przetwarzanie informacji. Prawa odpowiada za rytm, syntezę, relacje przestrzenne, lubi schematy, jej przypisywane jest myślenie lateralne i np. talenty plastyczne. Prawa półkula jest też uważana za bardziej kreatywną.

Gdyby spróbować porównać mózgi obu płci, to traktując rzecz bardzo ogólnie, można by powiedzieć, że kobiety są bardziej prawopółkulowe, a mężczyźni lewopółkulowi. Jednakże do takiego typu uogólnień dotyczących mózgu należy podchodzić ostrożnie. U osób, u których prawa półkula jest dominująca można zaobserwować,  że ta część mózgu, która łączy obydwie półkule (medyczna nazwa to ciało modzelowate) jest grubsza. Natomiast ludzie najpełniej wykorzystujący swój potencjał umysłowy, nie tylko kreatywność, to tacy, u których obie półkule działają synchronicznie, współpracują ze sobą pozwalając  na postrzeganie świata całym mózgiem.

Mózg człowieka ma skłonność do umieszczania wszystkiego w obrębie znanych schematów. Pozwala to na rozwiązywanie problemów na zasadzie analogii, ale może przeszkadzać, kiedy staramy się być twórczy i próbujemy uruchomić swoją kreatywność. Praca mózgu polega na tworzeniu połączeń i skojarzeń z tym co zna. Można porównać to do tworzenia „katalogu doświadczeń. Powoduje to, że ludzie z natury utrwalają wypracowane metody postępowania i gdy potrzeba zrobić coś w inny sposób, robią to niechętnie. Z tego powodu Edward de Bono opracował metodę znaną jako myślenie lateralne (czyli poboczne). Pokrótce, oznacza ono spojrzenie na problem z różnych perspektyw, pozbycie się schematów, aby możliwe było znalezienie nowych możliwości rozwiązania istniejącego problemu.

Aby wyzwolić swój potencjał twórczy, często trzeba oduczyć się wielu z tych rzeczy, których nauczyliśmy się do tej pory. Należy nauczyć się co to tak naprawdę znaczy być kreatywnym i szukać najlepszego sposobu, aby stworzyć do tego odpowiednie warunki i narzędzia. W kolejnych artykułach będziemy przedstawiać narzędzia, czyli techniki kreatywnego myślenia.

Jest taki obszar nauki o mózgu, który wydaje się wyjątkowo przydatny przy rozważaniach o kreatywności, czy szerzej pojętej zdolności do uczenia się. Dotyczy on badań stanu umysłu nazywanego ?stanem przepływu” lub inaczej – lotności umysłu. Zwykle często go przeżywamy, nawet o tym nie wiedząc. Możemy go doświadczyć, kiedy tak mocno zaangażujemy się w jakieś zadanie, czynność, że mamy uczucie zatrzymania czasu – nie dostrzegamy jego upływu. Może to wystąpić przy najróżniejszych czynnościach: nauce, bieganiu, czytaniu, robieniu kanapek, itd. W takim momencie jesteśmy pochłonięci daną czynnością całkowicie. Pojęcie lotności umysłu zostało opisane po raz pierwszy przez amerykańskiego naukowca o nazwisku Michalyi Csikszentmihalyi. Ciekawostką może być fakt, że pewnie większość słyszała o tym pod nazwą – stan alfa.

Pod względem fizjologicznym, czy chemicznym, mechanizm jest całkiem prosty, otóż chodzi tutaj o to, że mózg pracuje z czterema różnymi ?pręd­kościami”. Dokładniej, są to częstotliwości z jakimi mózg pracuje i które można zmierzyć przy pomocy elektroencefalografu. Każda z tych częstotliwości tworzy cztery typy fal mózgowych: alfa, beta, theta i delta. Na rysunku poniżej przedstawiono, jak wyglądają poszczególne fale mózgowe zmierzone za pomocą elektroencefalografu, obrazujące różnice w aktywności mózgu.

Fale mózgowe

Fale mózgowe

Możemy zmierzyć częstotliwość pracy mózgu, ponieważ wytwarza on różne impulsy elektrycz­ne, w zależności od tego, co robi. Gdyby porównać poszczególne fale mózgowe, to fale beta są najszybsze, a delta najwolniejsze. Mózg spowalnia w trakcie zasypiania, wytwarza fale theta o częstotliwości 4-7 herców na sekundę. Działa najwolniej podczas snu, zwalnia wtedy aż do fal delta o częstotliwości 0,5 herca.

W ciągu dnia mózg wytwarza przede wszystkim fale beta, o czę­stotliwości 13-25 herców. Dla większości z nas ten stan jest dominujący podczas większości dziennych aktywności.

Naukowe badania coraz bardziej przekonują, jak istotne ma znacznie dla umysłu stan alfa, czyli fale mózgowe o częstotliwości 8-12 herców. To w tym stanie najczęściej przychodzą nam do głowy najlepsze pomysły, a nasz twórczy potencjał jest najbardziej eksploatowany. Co ciekawe, niektórym udaje się osiągnąć ten stan bar­dzo łatwo. Pozostali jednak muszą świadomie pracować nad ?zwolnieniem obrotów” zajętego cały dzień mózgu. Można do tego wykorzystać takie narzędzia, jak: gimnastyka mózgu, trening autogeniczny, joga oraz inne techniki relaksacji.

Jest jedna substancja chemiczna występująca w naszym mózgu, która prawdo­podobnie odgrywa ważną rolę w trakcie dostarczania mózgowi paliwa. Jest to kwas gamma-aminobutyrowy. Jej wpływ na mózg tłumaczy, dlaczego potrafimy odciąć się od bodźców zewnętrznych i zatopić się we własnym świecie. Ten neuroprzekaźnik jest wydzielany, właśnie w stanie alfa, kiedy jesteśmy w całości zaabsorbowani jakimś zadaniem. Prawdopo­dobnie oddziałuje on na membranę neuronów, w wyniku czego reagują one tylko na wybrane bodźce. Pozwala to zrozumieć, dlaczego będąc całkowicie zaabsorbowanym czymś nie reagujemy na otoczenie, np. nie słyszymy hałasów wokół. Kwas gamma-aminobutyrowy wydzielany jest także w nocy.[1]


[1] Por. B. Lucas, Twój umysł stać na więcej, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2005, s. 191-193.

(Jeszcze nie oceniono)
Prześlij znajomemu Prześlij znajomemu

1 comment to Kreatywność – Jak działa kreatywny umysł?

Dodaj komentarz

 

 

 

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>