Pamięć niedeklaratywna przechowuje informacje dotyczącą wykonania czynności takich jak chodzenie, jeżdżenie na rowerze czy samochodem, taniec, mówienie itp. , wymagają one zapamiętania licznych doświadczeń i informacji. Doświadczenie pamięci niedekleratywnej opiera się na nawykach, związkach pomiędzy bodźcami a reakcjami np. zielone światło – jedź (idź), żółte światło – poczekaj (będzie zmiana); czerwone – stop (stój). Informacje wydobywane są automatycznie (nie wymagają kontroli świadomości), np. jazda na rowerze, jedzenie itp. Trudno takie doświadczenia przełożyć na informacje werbalne. Pamięć niedeklaratywna dzieli się na:
- pamięć proceduralną
- habituacje
- warunkowanie
- torowanie
Pamięć proceduralna (ruchowa) nabywamy informacje poprzez bezpośrednie spostrzeżenia, doświadczenia i dostosowanie się do otoczenia. Pamięć ta dostępna jest automatycznie czyli operacje pamięciowe dokonują się bez świadomości, ale uświadamiamy sobie, że pewna reakcja została wykonana. Pamięć proceduralna związana jest z układem ruchu (w móżdżku i jądrze ogoniastym).
Habituacja (przyzwyczajanie) to stopniowe zmniejszenie reakcji organizmu na powtarzający się bodziec nie niosący żadnej istotnej informacji. Proces ten polega na przyzwyczajeniu się do danej czynności, informacji czy treści i usunięcia jej z pola koncentracji. Habituacje można zauważyć obserwując wszystkie zmysły człowieka, np. gdy mamy mieszkanie położone blisko ruchliwej ulicy, jesteśmy tak przyzwyczajeni do tego szumu, że go nie słyszymy (zmysł słuchu).
Warunkowanie opiera się na badaniu centralnego układu nerwowego połączonego z naturalnymi predyspozycjami uczenia się. Warunkowanie polega na powstaniu odruchów warunkowych przez połączenie bodźca warunkowego z bodźcem bezwarunkowym, w środowisku laboratoryjnym (w środowisku naturalnym występuje wiele bodźców i ciężko określić naturę takiego czy innego zachowania, ale w laboratorium jest to już możliwe) oraz w życiu codziennym. Rozróżniamy dwa rodzaje warunkowania:
- warunkowanie klasyczne- reakcje badanego osobnika (człowieka, zwierzęcia) bazują głównie na kontroli układu nerwowego, np. u psa odruchem bezwarunkowym jest wydzielenie się śliny po dostarczeniu pokarmu do jamy gębowej, a po połknięciu pokarmu wydzielenie soków żołądkowych. Reakcja psa będzie zależna od rodzaju podanego mu pokarmu, mniej potrzebnych jest soków do trawienia produktów mącznych, więcej do mięsnych. Jeżeli pies dostanie chleb to zacznie ślinić się na tyle silnie aby jak najszybciej go strawić. Rodzaj pokarmu rozpoznaje kojarząc jego obraz ze smakiem.
- warunkowanie instrumentalne- (reakcje ruchowe) reakcje warunkowania instrumentalnego pozwalają badanej jednostce dostosować się do warunków istniejących w otoczeniu, np. zdobycie jedzenia, wody, poznanie terenu, ucieczka, wybór partnera życiowego. W warunkach laboratoryjnych jeżeli chcemy utrwalić jakąś reakcję o badanego osobnika to stosuje się nagrodę i karę (lub brak nagrody).
Torowanie (priming) czyli przygotowanie, uprzedzenie. W skutek wielokrotnego naprowadzenia (np. przez pokaz, ekspozycję) bodźca na daną kategorię poznawczą następuję zmianą w procesie percepcyjnym i myślowym, a tym samym zwiększa się prawdopodobieństwo wyboru tej kategorii.
Reasumując, pamięć długoterminowa charakteryzuje się następującymi cechami:
- czas przechowania informacji jest nieograniczony;
- pojemność nieograniczona;
- zapamiętanie informacji wymaga koncentracji i skupienia uwagi;
- utrwalenie materiału odbywa się przez uczenie i dowolnej technice;
- zapamiętujemy w formie semantycznej lub wzrokowej;
- pozornie zapominane informacje można odzyskać przez stosowanie specjalnych strategii wydobycia lub w sposób spontaniczny;
- dostęp do informacji powolny i czasami wymaga wysiłku;
Pamięć sensoryczna niewiele zmienia się wraz z wiekiem, natomiast pamięć krótkotrwałą wykazuje lekki spadek, zwłaszcza gdy nowe informacje przyswajane są na krótki okres. Zauważalne zmiany występują w pamięci długotrwałej, prawdopodobnie dlatego, że wraz z wiekiem procesy odkodowania i odtwarzania stają się mniej sprawne. Ale dobrą nowiną jest fakt, że używany mózg nie rdzewieje! Czyli im więcej posługujemy się umysłem, tym dłużej pozostaniemy sprawni.
(1 głosów, średnia: 4,00 z 5)
Prześlij znajomemu
Ostatnie komentarze